Ay: Ağustos 2025

Kur’an’daki Bakara 67–73. ayetler, yüzeyde bir “inek kesme” ve “öldürülen birinin diriltilmesi” hikâyesi gibi görünür. Ama Kur’an bütünlüğünde bu darbımesel, sadece bir mucize anlatımı değil; hakikatin üstünün örtülmesine, çıkarcılığa ve adaletin çiğnenmesine karşı bir uyarıdır. Hem o dönemin İsrailoğulları’na, hem de bugün yaşayan bizlere…

Kur’an’da “mucize” kelimesi doğrudan geçmez. Bizim kültürümüzde ise Kur’an’daki “ayet” kelimesi çoğu zaman mucize anlamında kullanılır ve bu, bazen yanlış anlamalara yol açar. Oysa Kur’an’da “ayet” kelimesi, kainatta Allah’ın yaratmış olduğu her şeyi kapsayan geniş bir anlam taşır. Bir insan, bir hayvan, hatta bir savaş bile “ayet” olarak ifade edilir. Nebileri diğer insanlardan ayıran en temel özellik ise, onlara verilen vahiydir. İşte bu vahiy, bizim geleneksel anlamda “mucize” diye nitelendirdiğimiz şeyin hakiki karşılığıdır.

Bugün “şeriat” kelimesi duyulduğunda, birçok insanın aklına sert kurallar, fiziksel cezalar ve siyasal sistemler gelir. Oysa bu algı, Kur’an’ın anlattığı şeriat kavramıyla büyük ölçüde çelişir. Çünkü Kur’an’da tanımlanan şeriat, insanın yaşamını anlamlı hale getiren, Allah’tan gelen bir hayat ölçüsüdür. Kısacası şeriat, Allah’ın vahiy yoluyla insanlar için belirlediği ilahi yaşam biçimidir.

Kur’an’da geçen her kelime, yüzeyde sade görünse de derin anlamlar taşır. Yusuf Suresi 70. ayette geçen “su kabı” da bunlardan biri. Yusuf’un öz kardeşini yanında tutmak için yüküne gizlice bir su tası koyması, aslında yalnızca bir eşya saklama meselesi değildir. Çünkü bu tas, ardından gelen ayette “hükümdarın su tası” olarak tanımlanır. Peki bu “hükümdar” kim? Yusuf mu, yoksa göklerin ve yerin gerçek hükümdarı olan Allah mı?

Çoğu insan, Nuh Nebi, ve Tufan kıssasını tarihsel ve fiziksel bir felaket olarak anlar. Ancak Kur’an, bu anlatıyı sadece tarihî bir olay olmaktan öte, insanlığın imtihanına, iman edenlerle etmeyenlerin ayrışmasına işaret eden bir mecaz ve ahlaki öğreti olarak sunar.

Kur’an’da anlatılan “Adem’e bütün isimlerin öğretilmesi” meselesi, çoğu zaman kişisel bir hikâye, yani bir birey olan Adem’e özel bir eğitim gibi anlaşılır. Oysa Kur’an’ın dili çok daha kapsayıcı ve simgeseldir. Burada Adem, yalnızca bir kişi değil, insanoğlunun tamamını, hatta insan türünün zihinsel ve ruhsal kapasitesini temsil eder.