Allah uğrunda, hakkıyla cihad edin (fedakarlık yapın)! O, sizi seçti; dinde üzerinize hiçbir zorluk yüklemedi; babanız İbrahim’in milletinde (dininde de bu böyleydi). Elçi’nin size şahit olması, sizin de insanlara şahit olmanız için O, gerek daha önce (gelmiş kitaplarda), gerekse bunda (Kur’an’da) size “Müslümanlar.” adını vermiştir. Öyle ise namazı kılın; zekâtı verin ve Allah’a (O’nun vahyine) sımsıkı sarılın! O, sizin mevlanızdır (efendinizdir). O ne güzel mevladır (efendidir) ve O ne güzel yardımcıdır!
Bu ayet, İslam dininin temel ilkelerini ve Müslümanların bu din üzerindeki sorumluluklarını derinlemesine ele alan önemli bir ayettir. Ayet, Allah’ın müminlere olan yaklaşımını ve onlara verdiği sorumlulukları net bir şekilde açıklar.
“Allah uğrunda, hakkıyla cihad edin (fedakarlık yapın)!” ifadesi, inananlara, Allah yolunda mücadele etmeleri ve fedakarlık göstermeleri gerektiğini vurgular. Bu cihad, genellikle Kur’anla yapılandır. Allah’ın yollarında her türlü iyilik ve doğru seçim için mücadeleyi de kapsar. Müslümanların, kendi nefsini, yanlış inançları ve toplumsal adaletsizlikleri ortadan kaldırmak için mücadele etme sorumluluğu vardır. Savunma savaşı için de “Cihad” kelimesi olarak kullanılmıştır. Benzer Ayetler: (En‘âm 6:51, 70; İbrâhîm 14:52; Enbiyâ 21:45; Furkân 25:52; Sebe’ 34:50; Kâf 50:45.)
Devamında “O, sizi seçti; dinde üzerinize hiçbir zorluk yüklemedi;” ifadesi, Allah’ın müminlere olan lütfunu ve kolaylık sağlama ilkesini ortaya koyar. Burada, Allah’ın kullarına karşı merhametli olduğu ve dinin özünde zorluk yerine, kolaylık sunduğu vurgulanmaktadır. Müslümanlar için din, hayatı kolaylaştıran bir rehberdir. Dinde zorlama yoktur, ancak zorunluluklar vardır. Bu görevler Allah rızası için yapılmalıdır. Benzer ayetler: (Bakara 2:185, 256; Mâide 5:6. )
“Babanız İbrahim’in milletinde (dininde de bu böyleydi).” Ayetler: Nebi İbrahim’in dini anlayışının da bu esasta olduğunu belirtir. İbrahim, Allah’a teslimiyeti ve doğru yolda yürüyüşü ile örnek alınması gereken bir figürdür. Bu bağlamda, dinin kökleri sadece İslam’la değil, daha önceki elçilerle de ilişkilidir. Benzer ayetler (Bakara 2:135; Al-i İmrân 3:95; Nisâ 4:125; En‘âm 6:79, 161; Nahl 16:123; Hacc 22:78. )
“Elçi’nin size şahit olması, sizin de insanlara şahit olmanız için O, gerek daha önce (gelmiş kitaplarda), gerekse bunda (Kur’an’da) size ‘Müslümanlar’ adını vermiştir.” ifadesi, elçilerin topluma hitap etme görevine ve onların yaşadığı dönemdeki insanların, İslam’ın tanıtımına olan katkılarına işaret eder. Bu bağlamda “Müslümanlar” adı, inananların bir arada olduklarını ve Allah’a olan teslimiyetlerini göstermektedir. Bu ayet (Al-i İmrân 3:19, 85 ve Fussilet 41:33. ) ayetlerle birlikte okunmalıdır.
Sonraki bölümde, “Öyle ise namazı kılın; zekâtı verin ve Allah’a (O’nun vahyine) sımsıkı sarılın!” denilmektedir. Bu kısım, Müslümanların pratik ibadetlerinin ve toplumsal sorumluluklarının önemini ortaya koyar. Namaz, Allah ile kul arasında bir bağ kurar; zekât ise toplumda eşitliği ve dayanışmayı sağlar. Aynı zamanda, Allah’a sımsıkı sarılmak, O’nun emirlerine ve buyruklarına tam bir bağlılık gerektirmektedir. Vahye uymayla ilgili ayetler (Vahye uymayla ilgili ayetler için bkz. Al-i İmrân 3:103).
Ayetin sonunda yer alan “O, sizin mevlanızdır (efendinizdir). O ne güzel mevladır (efendidir) ve O ne güzel yardımcıdır!” kısmı, Allah’ın müminler için bir dost, rehber ve koruyucu olduğunu ifade eder. İnanların, her durumda Allah’a güvenmeleri gerektiğinin altını çizer. Allah, Müslümanların en yakın destekçisi ve yardımcısıdır.
Hac Suresi 78. ayet, Müslümanların sorumluluklarını, ibadetlerini ve Allah’a olan bağlılıklarını vurgulayan derin bir metin olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu ayetin hem bireysel hem de toplumsal yaşama dair mesajları, Müslümanların hayatlarını şekillendirmede önemli bir rehber niteliğindedir.
Selam ve dua ile…
aydinorhon.com