Helal ve Haram Konusunda Tek Ölçü Kur’an’dır
Kardeşim, helal ve haram meselesi belki de din konusunda en çok tartışılan konulardan biri. Kimi bir yemeği haram sayar, kimi bir davranışı yasaklar, kimi de dinde olmayan kurallar üretir. Kimisi “şu içilmez, bu yenmez” der, kimisi “bunu yaparsan günaha girersin” diye hüküm verir. Peki gerçekten bu kadar farklı yorumun içinde hangisi doğru? Asıl soru şu: Helal ve haramı belirleme yetkisi kimindir?
Kur’an bu sorunun cevabını çok net veriyor: “Dillerinizin yalan yere nitelendirmesiyle, ‘Bu helaldir, bu haramdır’ demeyin. Allah’a iftira etmiş olursunuz.” (Nahl 16/116). Kardeşim, bu ayet öylesine açık ki yorum gerektirmiyor. Allah’ın helal veya haram kılmadığı bir şeyi kendi anlayışımızla yasaklamak, Allah’a iftira etmektir. Yani biri çıkıp da “şu helal, bu haram” diyorsa, önce Kur’an’a bakmak zorundadır. Çünkü hüküm koymak, yalnızca Allah’a ait bir yetkidir.
Allah bu konuda bir uyarı daha yapıyor: “Allah’ın size helal kıldığı güzel şeyleri haram kılmayın.” (Mâide 5/87). Demek ki Allah’ın helal kıldığı nimetleri yasaklamak, insanın haddini aşması anlamına gelir. Tarih boyunca insanlar, kimi zaman aşırıya kaçmış, kimi zaman kendi kültürünü dinin bir parçası haline getirmiştir. Böylece Allah’ın kolaylaştırdığı dini zorlaştırmışlardır.
Kur’an’a göre haram olanlar bellidir ve bu sınırlar oldukça dardır. Allah şöyle buyurur: “Size leş, kan, domuz eti ve Allah’tan başkası adına kesilen hayvan haram kılındı.” (Bakara 2/173, En’âm 6/145, Nahl 16/115). Dikkat et kardeşim, Rabbimiz haramları sayarken uzun listeler yapmıyor, açık ve net örnekler veriyor. Bunun dışındaki tüm nimetleri helal kılıyor. Çünkü Allah’ın dini yasaklar dini değil, kolaylık dinidir.
Rabbimiz “Rabbim adaleti emretti” (A’râf 7/29) ve “Allah size kolaylık diler, zorluk dilemez” (Bakara 2/185) buyuruyor. Yani din, insanı sıkıştırmak, hayatı zorlaştırmak için değil, insana denge ve huzur kazandırmak içindir. Ama insanlar, Allah’ın açıkça söylemediği şeyleri yasaklayarak hem kendilerini hem de başkalarını zor durumda bırakıyorlar. Kimisi mezhebine dayanıyor, kimisi şeyhine, kimisi de geleneklere… Oysa bu yetki yalnızca Allah’a aittir.
Kardeşim, burada çok önemli bir ölçü var: Allah bir şeyi açıkça haram kılmadıysa, kimsenin onu helal ilan etmeye hakkı yoktur. Tersine, Allah’ın helal kıldığı bir nimeti yasaklayan kişi, farkında olmadan Allah’ın hükmüne karşı gelmiş olur. Rabbimiz bu konuda uyarıyor: “Hüküm yalnızca Allah’ındır.” (Yûsuf 12/40). Bu, hem inanç hem yaşam ölçümüzdür.
Sonuç net kardeşim: Helal ve haram konusunda tek kaynak Kur’an’dır. Allah neyi haram kıldıysa haram, neyi helal kıldıysa helaldir. Bunun dışında söylenen her söz, ister mezhepten gelsin ister gelenekten, Allah katında geçerli değildir. Bizim görevimiz, Allah’ın kitabına bakmak, O’nun sınırlarını korumaktır. Çünkü helal ve haramı belirleyen yalnızca Rabbimizdir; insanlar değil.
Selam ve esenlik seninle olsun.
aydinorhon.com