Kur’an’a Göre Salat Nedir?

Kur’an’a göre “salat”, sadece dua ya da şekli bir ibadet değil; anlam, bilinç ve teslimiyet içeren çok yönlü bir kulluk eylemidir. Salat kelimesi; destek olmak, yönelmek, Allah’tan yana tavır almak gibi anlamlar taşır. Kur’an’da salli, yusalli, musalli gibi formlarla geçen bu kavram, tek başına geldiğinde “namaz” anlamına çekilmemelidir. Fakat “ekame” fiiliyle birlikte (ekîmis-salâh, yukîmûnes-salâh gibi) geçtiğinde, bilinçli ve düzenli bir şekilde yerine getirilen bedensel bir ibadeti, yani namazı ifade eder.

Kur’an’da salat; vakitli, hazırlıklı ve bilinçli bir ibadet olarak sunulur. Örneğin İsra 78, Hud 114, Taha 130, Nur 58 ve Rum 17-18 gibi ayetlerde, bu ibadetin belirli zamanlarda yapılması gerektiği belirtilir. Maide 6 ve Nisa 43’te abdest ve temizlikle ilgili ayrıntılar verilir; bu da salatın yalnızca zihinsel bir yöneliş olmadığını, fiziksel hazırlık gerektirdiğini gösterir. Nisa 101-103’te ise savaş gibi olağanüstü hallerde bile salatın terk edilmemesi, sadece şekli değil, ruhi ve toplumsal bir sorumluluk olduğunu ortaya koyar.

Rükû, secde, kıyam gibi bedensel eylemler; salatın sadece içsel bir tefekkür değil, bedeni de kapsayan somut bir kulluk olduğunu gösterir. Kur’an’da salat, bireyin Allah’a teslimiyetini ifade eden bir ibadet olduğu kadar, toplumsal bilinç inşa eden bir dayanışma biçimidir. “Salat fuhşiyattan ve kötülükten alıkoyar” (Ankebut 45) ayeti, bu ibadetin ahlaki dönüşüm gücünü vurgular. Kur’an’da kıraatin salat içinde yer alması (Ankebut 45, Nisa 43), bu ibadetin sadece hareketlerle değil, anlamla iç içe yaşanması gerektiğini gösterir.

Salat, Allah’a yönelmenin, O’nu anmanın ve O’nun rızasına uygun bir yaşam sürmenin özüdür. İbrahim, Musa ve İsa gibi bütün nebîlerin de bu ibadetle sorumlu tutulması (Meryem 31, 55; İbrahim 40), salatın tarihsel ve evrensel bir ibadet olduğunu ortaya koyar. Kur’an, salatı sadece biçimle sınırlamaz; niyet, anlam ve ahlakla bütünleştirerek sunar. Mezheplerin detaycı şekilciliğiyle karartılan bu ibadet, Kur’an’da yalın, anlaşılır ve yaşamı kuşatan bir yöneliş olarak yer alır. Salat, hayatın merkezine alınması gereken, hem bireyi hem toplumu arındıran bir ibadettir.

“Bu konuda daha kapsamlı bir makale okumak isterseniz, aşağıdaki web sitesine tıklayarak aynı başlıklı yazıya, sayfanın sol üst köşesindeki arama bölümünden ulaşabilirsiniz.”

Selam ve dua ile…
aydinorhon.com